Gratis met de trein. Het zou een welkome maatregel zijn in deze dure tijden, maar heel realistisch klinkt het niet. Toch kan het in Luxemburg al en maakt ook Spanje korte treinritten gratis voor vaste reizigers van september tot december. Ook andere Europese landen komen reizigers tegemoet met flinke kortingen op openbaar vervoer. Moet Nederland volgen?
Met de maatregelen willen de Europese landen de burger compenseren voor de hoge energieprijzen en inflatie. Hiernaast moeten de goedkope of gratis treintickets mensen overtuigen om vaker de auto te laten staan en de trein te nemen.
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat spreekt van interessante initiatieven, maar kijkt ook naar wat zulke kortingen op zullen leveren en wat een eventuele prijsverlaging de belastingbetaler zal kosten. "Gaan er bijvoorbeeld meer mensen die al met het ov reisden of zijn het vooral mensen die al met het ov reisden die meer kilometers met het ov gaan afleggen. Met andere woorden: is het een manier om mensen vanuit de auto het ov in te krijgen?"
"Heel globaal uitgerekend zou gratis openbaar vervoer in heel Nederland ongeveer 4 miljard kosten", legt het ministerie uit. "Dat is de kale inschatting op basis van gemiste reizigersinkomsten en nog zonder eventuele kosten voor extra materiaal en personeel dat nodig zou zijn als er meer mensen met het ov gaan reizen."
Korting
Ook hoge kortingen zoals in Oostenrijk en Duitsland nu van kracht zijn, zouden de belastingbetaler veel geld kosten volgens het ministerie. In Oostenrijk mogen reizigers bijvoorbeeld voor drie euro per dag onbeperkt gebruik maken van het ov. "Dan moet er in de Nederlandse situatie naar schatting zo'n 4.000 euro per persoon door de belastingbetaler worden bijgelegd."
Ook Oscar van Elferen van de NS heeft zijn twijfels bij de haalbaarheid van de initiatieven. "We vinden het een hartstikke goed concept, maar de vraag is wie gaat het betalen? Wij zijn zelf niet in staat om een goedkoop kaartje aan te bieden. Daar hebben wij het geld niet voor."
Hiernaast kunnen ook de personeelstekorten in het ov nog voor problemen zorgen. "Het gevolg van de korting in Duitsland is wel echt overvolle treinen. Wij moeten nu al met minder treinen rijden door personeelstekort, dus wanneer het gratis wordt en er komen meer reizigers, dan zou dat nu niet lukken."
De NS ziet er daarom meer in om treinreizen belastingvrij te maken. "Nu zit er nog negen procent BTW op treinkaartjes. Dat berekenen we ook door aan de reiziger. Wanneer de overheid besluit dat wij geen BTW meer hoeven te heffen, dan kunnen wij de kaartjes ook goedkoper maken."
Gratis is geweldig
Gabriëlla Bettonville van het Nibud juicht korting op de trein zeker toe. "We zouden uiteraard heel blij zijn wanneer iets gratis wordt in Nederland. Alles dat gratis is, is geweldig, want het geld vliegt de portemonnee uit bij iedereen."
Wel verschilt het volgens Bettonville per huishouden wat het daadwerkelijk oplevert om gratis met de trein te reizen en dus de auto te laten staan. Dit hangt onder meer af van de auto waarin je rijdt en of je kinderen hebt of alleen bent. "De besparing voor een gezin zit tussen de 100 en 200 euro. Dat zit hem vooral in de brandstof. Als je de auto helemaal weg doet, dan kan je nog veel meer besparen. Tot bijna 700 euro per maand zelfs."
